In relatietherapie bij Het Familiehuis sta ik met de stellen altijd stil bij ieders persoonlijke geschiedenis. Ze blikken terug op hun jeugd en kindertijd. Dat is meestal niet een route die ze willen inslaan, want hoezo zouden die ervaringen van toen & daar in het hier & nu zo’n impact kunnen hebben op hun liefdesrelatie?
‘Ik doe het in haar ogen nooit goed’ is een veel voorkomende klacht van de man. De vrouw verzucht regelmatig dat ze zich niet gezien of gehoord voelt. In het begin laat ik ze dit soort beelden over en weer uitspreken om helder te krijgen in welke dynamiek ze elkaar gevangen houden. Later in het proces verleggen ze die focus van wat ze van hun partner allemaal ‘vinden’ naar zichzelf. Van uitspraken die gaan over ‘ik ‘weet’ dat jij dat niks vindt’ naar ‘ik voel me zo alleen’. Dat ze zich gaan uitspreken over hoe het van binnen bij zichzelf is, en daarmee zich kenbaar maken aan hun partner. Maar het verleggen van die focus gaat niet vanzelf.
Overlevingsreactie
Wat maakt dat mensen zich niet meer kenbaar maken aan elkaar? Die info is echt op te halen in de eigen kindertijd. Hoe je thuis reageerde als er spanning was herhaal je in de liefdesrelatie in stressvolle tijden zoals bijvoorbeeld bij ziekte, geldproblemen, geen werk, zorgen over je kind, teveel drinken of al heel lang slecht slapen. Allemaal stressvolle gebeurtenissen die in het leven kunnen langskomen en waar we ons toe te verhouden hebben. En ook het gegeven van Corona heeft impact op onze stressbeleving.
Onder druk vallen we dus terug op die oude oplossing, een overlevingsreactie, die als kind de beste optie was. Echter in de liefdesrelatie is die oude overlevingsreactie niet altijd meer zo effectief. Het verschil met vroeger is dat we als kind afhankelijk waren van hoe onze ouders de wereld neerzetten. Nu als volwassene zijn we ‘gelijkwaardig’ aan onze partner, we hebben een keuze om te laten weten wat we voelen en fijn zouden vinden in het contact.
Bewustwording geeft ruimte voor een keuze
Die keuze kan je pas maken, als je je dus bewust bent van je eerste beweging wat je doet als het spannend wordt.
Wat doe jij in stressvolle momenten? Doe je een stap naar voren of naar achteren? Ga je ‘vechten’ of ‘vluchten’? Je probeert met een actie het te ‘overleven’. Als dat echter niet lukt zijn er andere reacties die helpen om te overleven: verlammen of verstijven. Instinctieve reacties die erop gericht zijn de ervaring en gevoelens te vermijden. Om te overleven zetten we het ‘voelen’ op uit.
Ontwikkelingstrauma
Wat ik steeds meer zie is dat ‘ontwikkelingstrauma’s’ uit de kindertijd een behoorlijke weerslag hebben in de liefdesrelatie. Op zich niet verwonderlijk: de relatie tussen ouder en kind en vooral moeder en kind is de eerste belangrijke relatie in ons leven. Daar heb je geleerd je te hechten of juist niet. Wat daar aan gemis is geweest, herhaalt zich vaak in een verlangen in de liefdesrelatie. Iets wat geheeld wil worden in de intimiteit met je partner. Echter als dat op een onbewuste laag gebeurt, krijgt je partner er een klus bij: hij of zij moet jouw pijn oplossen, jou helen. Dat levert gegarandeert gedoe op in de relatie. Heling van ontwikkelingstrauma is een uitermate persoonlijke taak. In de relatietherapie help ik stellen hun eigen helingsproces aan te gaan in het bijzijn van hun partner. Kwam ik deze week op internet dit prachtige gedicht van Conny Coppen tegen die dat zo liefdevol verwoord.
“Kun je mij helpen?”, vraag je mij
Nee, mijn lief, dat kan ik niet.
Ik leer nog hoe mijzelf te helen.
Hoe te leven, weet ik niet.
Hoe moet ik dan het jouwe helen?
Hoe zal ik beter weten hoe jij leven moet
dan dat ‘iets’ in jou wat er zo vurig naar verlangt.
Ja, met jou samen luisteren kan ik.
Niet het oneindige verhaal van je gedachten.
Niet het kabaal van die dit en toen die dat, maar
horen wat gehoord wil.
Die kleine stille stem die haast niet durft te spreken.
Die, uit angst om te worden veroordeeld
door mij, of door jou,
verstopt blijft. Stil. Haast afgestorven.
Hopend misschien, ja misschien
ooit toch te worden liefgehad, gevonden.
“Kun jij mij helpen?”, vraag je mij.
Nee, mijn lief, dat kan ik niet.
Met jou samen luisteren kan ik.
Naar het verhaal van jouw pijn,
van jouw verdriet.
En van jouw hartsverlangen wat daaronder verscholen ligt.
En wanneer jij merkt dat je deuren wilt openen,
kan ik je mijn hand reiken om het gemakkelijker te maken.
Wanneer jij merkt dat er liefde nodig is of steun,
dan ben ik blij als ik je de mijne mag lenen.
Als je lichaam leeg is, moe.
Misschien weet ik een kruid, een middel wat het draaglijk maakt.
Maar jou helpen je leven te helen?
Jou helpen je crisis te boven te komen?
Nee, dat kan ik niet.
Jou vertellen hoe, zou arrogantie zijn.
Ik weet minder over jouw leven dan jij zelf.
Ongeacht hoeveel ik leerde.
Ik kan je horen. Zien. Verstaan. Je liefhebben.
Ik kan je hand vast houden en met je mee reizen.
Als je mij toelaat tot in de kwetsbare diepten van je ziel.
Als je bereid bent om daar te gaan waar angst jou wil tegenhouden.
Daar waar je nooit zeker bent hoe het zal zijn.
Daar waar je de monsters en draken verwacht.
die je in jouw verleden niet hanteren kon.
Daar kan ik met jou samen reizen.
Je hoeft daar niet alleen te gaan.
Ik kan voor jou de liefde bewaren,
zodat de angst je niet gevangen neemt.
Ik kan met jou de focus helder houden.
De diepe wens die jou hier bracht.
Zodat je zult vinden wat je zocht:
Je Zelf.
Je kracht.
Je liefde.
Je vrijheid.
Je schoonheid.
“Kun jij mij helpen?”, vraag je mij.
Nee, mijn lief, dat kan ik niet.
Ik heb dingen verworven en dingen geleerd.
Misschien inspireren ze jou.
Maar jouw leven leef ik niet, mijn lief.
Ik beloof je dit: ik zal niet oordelen.
Niet doen alsof ik beter ben dan jij.
Ik zal er wel met jou zijn.
Om samen met jou
het wonder te ontdekken
wat verscholen ligt in jouw eigen leven.
De parel die ontdekt wil worden,
het kwetsbare pure kind
wat wil worden gevonden en lief gehad.
Maar ik kan je niet helpen.
Dat kun jij zelf.
Ook al denk je misschien van niet.
Misschien helpt mijn luisteren jou daarin.
Om te luisteren onder de oppervlakkige woeste golven
van je emoties, je angst en je verstand.
En de diepte in te duiken tot in de stille wateren van jouw eigen ziel.
Waar alle weten ligt,
alle heling.
Alles is er al.
Conny Coppen
Wil jij ook jezelf helen in het bijzijn van je partner? Zodat je jezelf beter begrijpt en een keuze hebt om je kenbaar aan je partner te maken i.p.v. in je oude kind-overlevingsreacties te schieten en uit contact te gaan?
Je bent van harte welkom bij Het Familiehuis. Stuur een mail naar [email protected] en we plannen een moment om elkaar te bellen.
Hartelijke groet,
Ambassadeur Liefdevolle Relatie
Het Familiehuis
P.S. Ik ben nog een hand-out aan het maken over het ‘helen van ontwikkelingstrauma’s in de liefdesrelatie’. Wil jij als die hand-out klaar is daar een pdf van ontvangen? Laat het me weten met een email aan [email protected]. Dan ontvang je hem deze zomer in je mailbox.
P.P.S. Wil je een voorbeeld van een sessie waarin ontwikkelingstrauma over en weer geheeld wordt? Lees dan deze blog op mijn website: https://www.praktijkhetfamiliehuis.nl/hoe-trauma-doorwerkt-in-de-liefdesrelatie/
