In het boek ‘Houd me vast’ heeft de Canadese hoogleraar en psycholoog Sue Johnson al in 2008 een vernieuwende kijk neergezet op de liefdesrelatie. In de EFT (de afkorting van Emotional Focussed Therapy) schetst zij een helder beeld over wat volwassen liefde nu eigenlijk is.
Johnson stelt in haar boek dat liefdesrelaties vooral te maken hebben met een ingeboren behoefte aan veilige emotionele verbondenheid. Relatieconflicten treden vooral op als partners die verbondenheid niet meer voelen.
Slepende ruzies zijn een noodkreet waarmee partners aangeven dat ze de ander nodig hebben. Door EFT gaan ze hun ruziepatronen herkennen. Met de EFT relatietherapie leren koppels om de onderliggende emoties uit te spreken. Elkaar te vertellen dat ze de ander nodig hebben. Dat ze er voor de ander zullen zijn. Uiteindelijk gaat het om de basisvraag in iedere liefdesrelatie: ‘ben jij er voor mij?
Effectiviteit van EFT
Anno 2020 is EFT niet meer weg te denken als methode voor relatietherapie. Dat heeft vooraleerst te maken met het effect van EFT. Uit vergelijkend onderzoek blijkt dat EFT een positiever effect heeft op de intimiteit en het wederzijdse vertrouwen dan relatietherapieën die zijn gebaseerd op cognitieve gedragstherapie. Uit een vervolgstudie naar EFT blijkt dat meer dan 70 % van de koppels ook na twee jaar nog steeds minder relatiestress ervaart. Zij zijn gelukkiger met hun relatie dan voor deze therapie en hebben minder last van depressies.
Veilige hechting
We begrijpen allemaal dat voor een gezonde ontwikkeling van kinderen een veilige hechting tussen moeder en kind cruciaal is. Die visie is door de Britse psychiater Bowlby verder uitgewerkt in de ‘hechtingstheorie’. Hechten gaat over de liefde tussen ouder en kind. Het is dan ook niet vreemd om te denken dat wij als volwassenen ook baat hebben bij een veilige hechting. Waar kinderen voor koestering en bescherming afhankelijk zijn van hun ouders, zijn volwassenen emotioneel gehecht en afhankelijk van hun partner. De relatie tussen volwassenen zijn uiteraard gelijkwaardiger, maar de aard van de emotionele band is hetzelfde.
Mensen met hechte relaties hebben een stevige uitvalsbasis om de buitenwereld in te trekken en ervaren hun relatie als een veilige haven waar ze kunnen thuiskomen.
Gemis aan verbinding
Daarentegen is het depressief makend om met iemand samen te leven van wie je houdt, maar met wie je geen contact kunt krijgen. Een gemis aan verbinding in de liefdesrelatie heeft een grote impact op niet alleen onze geestelijke gezondheid, maar ook op onze fysieke gezondheid. De kans op hartproblemen is bijvoorbeeld groter voor mensen die de verbinding zo missen in hun relatie.
Maar wat gebeurt er als een partner emotioneel niet beschikbaar is?
Dat gaat vaak gepaard met boosheid, pijn, verdriet en vooral angst. Die angst voelen partners in een ruzie.
Als ze een hechte band hebben, beschouwen ze dat als een tijdelijke relatiedip.
Maar partners met een minder hechte band worden meegesleurd in een OERPANIEK.
Evolutionair gezien is dat logisch. Als de veilige geborgenheid voor een kind er niet is, staan de overlevingskansen op het spel. En exact dat is hetzelfde motief waarop partners met heftige emoties in beweging komen om te proberen de relatie te herstellen.
Instinctieve overlevingsreacties
Partners gaan dan ofwel eisen stellen en klampen zich aan de ander vast voor geruststelling, of ze trekken zich terug om zichzelf te beschermen tegen de angst. Het is een instinctieve overlevingsreactie.
Dat is vaak heel zichtbaar in een fysieke beweging van letterlijk naar voren stappen of naar achter stappen.
De een klopt bij de ander aan, de ander trekt zich terug. Hoe meer de een zich terugtrekt, hoe harder de ander moet kloppen aan de deur. Dan gaat er van binnen een extra grendel op de deur.
Duivelse dialogen
Hoe langer partners een gebrek aan verbinding ervaren, hoe harder ze worden meegezogen in de vicieuze cirkel van negatieve interacties.
Johnson noemt die negatieve interacties ‘duivelse dialogen’. Ze beschrijft ze als een soort dans tussen partners waarin ze elkaar gevangen houden. Een dans om de ander weer proberen te vinden. Een zoektocht naar het antwoord op de basisvraag in de liefdesrelatie: ‘Ben je er voor mij?’
Die ‘duivelse dialogen’, beschermingsstrategieën van vastklampen, aankloppen en terugtrekken, temperen tijdelijk de angst, maar de afstand tussen twee partners wordt uiteindelijk zo groot dat geen van beiden zich in de relatie nog veilig en geborgen voelt.
Om welke dansen gaat het?
Bij de ‘zoek de boef-dans’ gaat het om zelfbescherming. Partner A klopt bij de ander aan met een vraag. Partner B voelt zich bekritiseerd of kwetsbaar. Van binnen wordt B geraakt. Een vuurtje van geraaktheid wordt van binnen aangewakkerd met de vraag van A. Partner B gaat in het defensief en klopt aan bij partner A met een vraag waarin een verwijt of beschuldiging besloten zit. Dat doet het vuur bij partner A weer oplaaien. Door elkaar over en weer te beschuldigen en te veroordelen proberen beide partners de controle over hun gekrenkte gevoel terug te krijgen.
In de ‘protestpolka’ protesteert partner A tegen het gebrek aan verbinding. Partner B trekt zich dan nog verder terug en uit zijn/haar kritiek door te zwijgen. B trekt een muurtje op en reageert niet naar partner A. Het uitblijven van een reactie roept bij partner A een hevige spanning op. Partner A wordt niet gezien of gehoord en moet wel weer aankloppen bij partner B. Die wederom niet reageert om zichzelf te beschermen.
Partners die de ‘protestpolka’ dansen, geven vaak aan dat ze heftige communicatieproblemen hebben en leven onder constante spanning.
Wanneer de kritische partner A het opgeeft om de aandacht van de ander te trekken – na een vergeefse ‘protestpolka’ – vervalt de relatie in een vicieuze cirkel van de ‘verstijf en vlucht-dans’.
De kritische partner A wendt zich hierbij af, waardoor de partners alleen nog afstandelijk met elkaar kunnen omgaan. Partner B trekt zich nog verder terug. De muurtjes worden over en weer hoger opgetrokken, waardoor ze niet meer geraakt kunnen worden. De vuurtjes zijn daardoor een waakvlammetje geworden. De dansvloer is letterlijk leeg en het is ijzig stil tussen de partners.
Noodkreet
De kern is dat deze dansen een noodkreet zijn. De meeste relatieproblemen ontstaan niet omdat een partner de dop niet op de tandpastatube draait of nooit de afwasmachine uitruimt. Waar die ruzies echt over gaan is een gebrek aan aandacht, vertrouwen, respect, erkenning en begrip.
Wat twee partners in de duivelse dialogen tegen elkaar zeggen is: ik ben bang je te verliezen, ik laat me niet door jou kwetsen, ik wil meer aandacht, ik wil dat je er voor me bent.
Wat is het verschil tussen EFT en andere relatietherapieën?
Bij de promotie van haar boek Houd me vast vertelde Sue Johnson:
‘De meeste relatietherapieën leunen op cognitieve gedragstherapie. Hierin krijgen partners een set communicatievaardigheden aangereikt, zodat ze beter met elkaar kunnen omgaan. Dat helpt wel, maar de terugval is groot. Na verloop van tijd steekt de relatiestress weer de kop op. Communicatietechnieken kunnen mensen leren omgaan met collega’s of vrienden, maar in liefdesrelaties schieten ze tekort. Want de interacties in liefdesrelaties werken megawatt op het gevoelsleven van beide partners. Er staat immers heel wat op het spel: de wederzijdse hechting en daarmee evolutionair gezien de overlevingskansen. De EFT gaat in op het verlangen naar of de bedreiging van een veilige emotionele verbondenheid. En leren partners hoe ze verbinding moeten maken of hoe ze die kunnen behouden’.
De gezamenlijke vijand is de duivelse dialoog
In haar boek betoogt Johnson dat de kern van de EFT is dat partners leren in de gesprekken om niet elkaar, maar de ‘duivelse dialogen’ als de – gezamenlijke – vijand te zien.
EFT werkt doordat je leert te verwoorden op welke moment je in de onderlaag geraakt wordt in de interactie.
Het woord emotie komt van het Latijnse woord ‘emovere’ dat bewegen betekent. We voelen ons ‘bewogen’ als degenen van wie we houden hun diepste gevoelens tonen.
Door hun emoties naar elkaar uit te spreken, bewegen partners naar nieuwe manieren van reageren op elkaar en raken ze uit de vicieuze cirkel. En kan er een veilige en hechtere relatie ontstaan.
Gratis APK Relatiesessie bij Het Familiehuis
Herken jij ook dat je in je relatie in een duivelse dialoog terecht bent gekomen? Wil je de verbinding weer ervaren met je partner? Maar is EFT dan wel iets voor ons?
In een gratis APK relatiesessie via beeldbellen kijk ik met jullie mee waar jullie samen aan kunnen werken. We gaan samen 30 minuten telefonisch wat uitgebreider in gesprek over jullie verlangens en ik geef jullie zeker 3 supertips mee.
Voor de zomervakantie geef ik 3 gratis APK relatiesessies weg ter waarde van € 95,-. Wil jij daar gebruik van maken. Kom in actie. Ik gun het jullie van harte dat de liefde weer gaat stromen.
Neem contact op voor het plannen van een belafspraak voor een gratis APK relatiesessie.
