In het boek ‘De tijger ontwaakt, traumabehandeling met lichaamsgerichte therapie’ van Peter Levine stelt hij dat trauma niet zozeer een psychologisch, maar in de eerste plaats een biologisch verschijnsel is. Trauma zit dus niet zo zeer tussen je oren, trauma zet zich vast in het lichaam, in het zenuwstelsel. Zoals ik het begrijp is trauma geen stoornis, maar een verstoring van de overlevings-energie.
Levine realiseerde zich dat dieren constant met de dood worden bedreigd, maar geen symptomen van trauma vertonen. Toen hij stress op het zenuwstelsel van dieren ging bestuderen, ontdekte hij dat trauma te maken heeft met de derde overlevingsreactie op waargenomen levensbedreiging, namelijk ‘bevriezen’. Wanneer dieren worden bedreigd, geeft het lichaam enorme hoeveelheden stresshormonen af om ze te helpen het gevaar te overwinnen, dat ze in een van de volgende reacties komen: vluchten, vechten of bevriezen. Opvallend is het dus dat dieren niet, zoals mensen, in een trauma blijven hangen. De reden hiervoor is dat ze, eenmaal buiten gevaar, rillen en schudden en het trauma van hun lichaam losmaken. Helaas verliezen mensen geleidelijk deze vaardigheden om hun zenuwstelsel opnieuw te resetten.
Bevroren energie
Wanneer voor mensen vechten en vluchten geen opties zijn, bevriezen en immobiliseren ze. Deze reactie is echter tijdgevoelig, met andere woorden, de enorme energie die was voorbereid op vechten of vluchten moet ook weer worden ontladen. Indien deze staat van bevriezing te lang duurt kan deze enorme ingevroren energie zich niet meer ontladen: die hoge activering blijft dan voortbestaan in het zenuwsysteem. Je blijft als het ware hangen in de levensbedreigende situatie van toen. Dagelijks blijf je signalen doorkrijgen alsof je je nog steeds in een levensbedreigende situatie bevindt. Je staat continue op aan. Je kunt je voorstellen dat dit niet alleen heel veel energie kost. Het gevolg is ook dat, vaak pas na enkele jaren, er lichamelijke, emotionele en psychische symptomen ontstaan, die zwaar en ook chronisch van aard kunnen worden, met als mogelijk resultaat Post Traumatische Stress Symptomen, oftewel PTSS.
Ook kunnen we in onze kindertijd emotioneel trauma oplopen. Als we van jongs af aan de boodschap meekrijgen dat we niet mogen huilen, niet al te boos mogen worden en vooral onze mond moeten houden, leren we onze gevoelens te onderdrukken. Deze onderdrukking van ons emotionele trauma wordt opgeslagen in ons lijf. Ons lichaam en onze geest zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Traumatische ervaringen uit de kindertijd maken ons gevoeliger voor stress. Onze hersenen en ons lichaam zijn bevroren. We verwachten in ons volwassen leven een situatie met veel stress en ons lijf reageert ogenblikkelijk zoals toen. Mensen ontwikkelen PTSS vanwege bevroren emoties. In het geval van emotionele verwaarlozing of mishandeling in de kindertijd is er geen ontkomen aan. Het kind moet zijn emoties bevriezen, aangezien de bron van trauma meestal de ouder is. Het kind kan niet vluchten en vechten is te risicovol.
Langdurige onderdrukking leidt ertoe dat overtollige energie vast komt te zitten in ons lichaam. Dit resulteert in chronische emotionele en fysieke spanning in ons lichaam en mentale stress. Iedere keer als er iets gebeurt dat die stressrespons oproept, reageert ons lijf met een fysieke reactie zoals bijvoorbeeld met een hoge bloeddruk of snelle of oppervlakkige ademhaling. En die reacties kunnen op den duur andere klachten veroorzaken. Zoals:
- slapeloosheid, vermoeidheid
- nek- en rugklachten
- hartklachten
- migraine
- depressie, burn-out
- verslaving
- dissociatie, gevoel dat je lichaam niet van jou is
- angsten
- chronische pijn, fibromyalgie
- problemen met het immuunsysteem
Body Remember Trauma Therapy & Trauma Release Breathwork
Onlangs heb ik een inspirerende opleiding ‘Body Remember Trauma Therapy & Trauma Release Breathwork’, BRTT & TRB, voor therapeuten gevolgd bij Inner Journey. Middels oefeningen, waarbij je het lichaam in een ’trilling’ brengt, is het mogelijk bevroren energie te ontladen. Net zoals de dieren dat van nature doen. Ik heb zelf ervaren hoe oude overlevingsreacties, die in mijn lijf waren opgeslagen, opgeroepen werden middels tril- en ademhalingsoefeningen. Ik kwam daardoor in een vlucht- of vechtreactie of bevriezing terecht. De vastgelegde energie van vroeger kon zich letterlijk ontladen, de beweging van vechten en vluchten kon worden afgemaakt. Na afloop heb ik me nog nooit zo licht gevoeld én zo moe. Alsof hele oude stress in mijn lijf zijn weg naar buiten heeft gevonden. Van trauma rondom mijn eigen geboorte, alsook mijn stikervaringen als puber met heftige astma en de emotionele trauma’s in mijn volwassen leven. En trauma’s waar ik geen woorden aan kon geven, maar mijn lijf zich wel wist te herinneren.
Ontladen van in lijf opgeslagen energie
Sandra Lagerweij, oprichter van Inner Journey, zegt daarover: ‘BRTT & TRB helpt de anatomische reactie van het lichaam op stress om te keren en systematisch het spanningspatroon op te lossen dat is ontstaan als gevolg van traumatische gebeurtenissen. We werken altijd in het hier en nu door de aandacht te richten op wat er nu gebeurt in het lichaam. BRTT & TRB maakt gebruikt van het lichamelijke ervaren, oftewel lichaamssensaties. In BRTT & TRB word je met oefeningen in de trilling gebracht. Waarmee je je lichaam in een staat brengt waar je opgeslagen spanning letterlijk en figuurlijk kan ontladen. Zodat de bevroren energie kan ontdooien en je de vecht- of vluchtreactie van je lijf alsnog kan ontladen’.
Emotioneel Lichaamswerk & Relatietherapie
In mijn werk met stellen kom ik steeds vaker ook deze terugkerende overlevingsreacties tegen. Ondanks dat mensen al veel innerlijk werk gedaan hebben, herkennen wat ze in hun leven aan trauma-ervaringen hebben opgedaan, blijft toch die oude gestolde stress-reactie aan het stuur zitten als er gedoe is in de relatie.
In de nabije toekomst wil ik mijn relatietherapiewerk uitbreiden met sessies ‘emotioneel lichaamswerk’ volgens de ‘BRTT & TRB-aanpak’ van Inner Journey. Zodat je steeds meer met een ‘opgeschoond’ lijf in het hier & nu van je relatie aanwezig kan zijn. Vanuit je volwassen bewustzijn. Heb jij daar belangstelling voor? Laat het me weten door een mail te sturen naar [email protected]
Geschikte locatie?
Ik ga nog onderzoeken op welke locatie dat zou kunnen, omdat er meestal wat geluid wordt geproduceerd als al die opgeslagen energie naar buiten komt. En in mijn huidige praktijkruimte is dat geen optie. Weet je toevallig een ruimte in Amsterdam of directe omgeving die zich hiervoor leent? Ik hoor het graag.
Met warme groet,
Ambassadeur Liefdevolle Relatie
Het Familiehuis
Ps.: Wil je nu al aan de slag? Dan kan je je ook bij inner-journey.nl direct opgeven.
Werk Exposure van Antony Gormley