Van de week binnen 2 dagen het boek ‘Van taboe naar traumabewust’ van Kassandra Godijn verslonden. Haar kijk op hoe trauma je psychisch kan ontregelen en wat het doet in het contact met je partner, sluit aan bij mijn visie op gedoe in de liefdesrelatie. Godijn heeft de impact van vroegkinderlijk trauma op je volwassen leven in zeer begrijpelijke taal verwoord.
Emotionele blauwe plekken
‘Waar denk jij bij trauma aan? Uitzonderlijke, gruwelijke gebeurtenissen? Die maken maar een klein deel uit van het totaal aan traumatisering. Veel vaker ontstaat trauma in de relatie tussen ouders en hun kinderen. Ontaarde ouders die kinderen vreselijke dingen aandoen? Ook maar een klein deel. Nee, trauma is een heel alledaags verschijnsel. Iedereen loopt tijdens het opgroeien psychische wonden op, die zijn net zo gewoon als schaafwondjes en blauwe plekken.
Alleen weten we die fysieke wondjes goed te verzorgen, maar die alledaagse emotionele verwondingen zijn onzichtbaar. Dat maakt het lastiger om als ouder daar adequaat op in te spelen. Echter je kan als ouder niet altijd voorkomen dat je kind zijn knie schaaft, zo kan je ook niet altijd voorkomen dat je kind emotioneel ontregeld raakt. Emotionele verwondingen vragen van ouders een grotere alertheid. Als je niet aanwezig bent, als je de signalen van je kind niet verstaat of als je kind geen signalen meer geeft, dan onttrekken die emotionele blauwe plekken zich aan het zicht. Met het risico dat de verwonding zich herhaalt en daarmee ernstiger wordt, zonder dat je het in de gaten hebt. Vroeg in ons leven loopt bijna iedereen zo gemakkelijk trauma op. We zijn ons alleen veel minder bewust van die vroege emotionele verwondingen’.
Afstand en nabijheid in de liefdesrelatie
‘Alle mensen hebben van kleins af aan twee fysieke en emotionele basisbehoeftes: de behoefte aan autonomie (voldoende eigen ruimte met veilige grenzen; een gezonde afstand tot de ander) en de behoefte aan verbinding (afgestemd contact en vertrouwen; een gezonde nabijheid tot de ander). Bij traumatisering in de ouder-kindrelatie heeft het kind overweldigende ervaringen opgedaan van grensoverschrijding (te nabij) of van verwaarlozing en kou (te ver weg)’.
Het vinden van afstemming over de juiste afstand of nabijheid kenmerkt precies de liefdesrelatie. ‘Voor mensen met trauma in de hechting met hun ouders is het hebben van een relatie vaak een soort koorddansen met aan elke kant een ravijn’ stelt Godijn. ‘Links het ravijn van te veel afstand en rechts dat van te veel nabijheid. Eén van beide is meestal een trigger en roept oude, overweldigende gevoelens op’. Dan lopen we vast in de relatie en willen graag zo snel mogelijk een oplossing gericht op de toekomst. Echter, de vastgelopen communicatie is een afspiegeling van hoe we als kind geleerd hebben hoe je met elkaar omgaat. De oplossing daarvan ligt dus in het verleden, het onderkennen van je geschiedenis, het onbewuste emotionele trauma.
Traumadeel, overlevingsdeel en gezonddeel
Dat onderzoek naar je emotionele blauwe plekken is geen makkelijke weg. Want je hebt als kind overlevingsstrategieën ontwikkelt om de pijn van die blauwe plekken niet te voelen, uit je bewustzijn te houden. Dat laat je in het hier-en-nu ook zien naar je partner door je bijvoorbeeld verongelijkt terug te trekken of door theatraal om aandacht te vragen. Ergens heb je in je lijf onbewust de pijn van het trauma opgeslagen en kan je partner die pijn heel eenvoudig triggeren met een opmerking of bepaalde blik. Dat deel van je is blijven steken op de leeftijd van het trauma.
Er is echter in ieder van ons een gezond deel dat verlangt naar heling; dat je dat sombere gevoel niet meer wil, die continue onrust, of die leegte kwijt wil, ‘gewoon’ in contact wil blijven met je partner. Je weet dat je overlevingsreactie niet in orde is, je niet meer helpt in je volwassen leven. Het was als kind de beste optie, maar voor je liefdesrelatie is het belangrijk om die overlevingsreacties met ‘respect’ te ontmaskeren. Vanuit het gezonde deel kan je vervolgens ook die vroegkinderlijke trauma’s leren herkennen, erkennen en bevestigen.
In de relatietherapie ga je met je partner op onderzoek uit om te herkennen waar jouw overlevingsreactie zo inhaakt op die van je partner en hoe je elkaar dan zo kan gijzelen in die oude pijnervaring. Dan leer je je eigen emotionele blauwe plekken te verzorgen en hoef je niet meer ondergronds te gaan met je emoties. Als je je kan leren uitspreken wat er zo geraakt wordt en je je behoeftes kan verwoorden, gaat er een heel speelveld voor jullie open. Wil jij dat ook ervaren met je partner? Je bent van harte welkom.
Hartelijke groet,
Het Familiehuis
P.S. Het boek ‘van taboe naar traumabewust’ is voor iedereen die belangstelling heeft voor psychische gezondheid. Echt een aanrader als je jezelf beter wil begrijpen en je relatie wilt versterken.
