‘We zijn al zo lang bij elkaar en telkens komt op onverwachte momenten die oude pijn langs van mijn vader.’ verzuchtte Martine bij mij in de praktijk. ‘Herman had van het weekend een borrel te veel op en dan ben ik heel alert. Ik wil geen ruzie met hem maken, maar doe precies hetzelfde als mijn moeder. Herman reageert dan niet meer op me, is onverstoorbaar. Er komt dan in mij een soort oerkracht aan het stuur, ik kan het niet temmen. Ik schaam me dan voor mijn uithaal. En dan ben ik zo bang dat Herman me verlaat. Net zoals mijn vader op een dag vertrok.’
In een notendop had ze alles gezegd wat er speelt in hun dynamiek. En hoe die krachtige emoties hun gevangen houden. Haar uithaal herkende Herman weer uit zijn jeugd. Zijn oudste zus, die voor haar jongere broertjes en zusjes zorgde, maar dat natuurlijk helemaal niet kon waarmaken met haar 15 jaar. Zijn ouders, altijd druk op de boerderij, waren er eigenlijk niet voor de jongere kinderen. En hij, als zevende van de negen kinderen, heeft zich altijd onzichtbaar gemaakt. Dat is de borrel van de volwassen man.
Gevoelige plekken hebben we allemaal. Afhankelijk van ons karakter, onze hechtingsgeschiedenis, huidige relaties, trauma’s. Dit is er eentje in de categorie hechtingsgeschiedenis en trauma.
Liefde brengt kwetsbaarheid met zich mee, daar is geen ontkomen aan. En hoe je daarmee omgaat dat is een keuze.
In een veilige band kunnen pijnlijke ervaringen worden gedeeld en verzacht en het vertrouwen neemt toe. In een mindere veilige band zullen de emoties oplaaien of worden weggedrukt en daar ontstaan de Duivelse Dialogen. Je weet wel dat negatieve patroon, die dans waarin jullie verzeild raken en de verbinding met elkaar kwijt zijn.
Pijnplekken zijn universeel, vrijwel iedereen heeft ze. Die pijnplekken activeren alarmbellen. Bij Martine het alcoholgebruik van haar vader. Dat gaf haar als kind een gevoel van hulpeloosheid. En om dat lege en verlaten gevoel of afgewezen gevoel niet te voelen, maakt ze ruzie met Herman. Om contact met hem te hebben. Herman heeft juist geleerd om zich terug te trekken in de hooizolder. Zichzelf te vermaken.
Als ze in die Duivelse Dialoog terechtkomen gaan de emoties snel. Dat maakt het moeilijk om precies te weten wat er gebeurt. Dat geeft verwarring en haalt ze beiden uit hun evenwicht. Uitgezonden signalen zijn onduidelijk. Ruzie maken, schreeuwen of negeren. Het zijn allemaal manieren om overeind te blijven, maar ze komen juist in een negatieve spiraal terecht die niet lijkt te stoppen.
Als een oude pijnplek wordt geraakt:
- is er een radicale verandering van de emotionele toon en realiteit
- lijkt je reactie buiten alle proporties, zelfs voor jezelf
- weet je niet hoe verder te gaan, je hebt geen controle
- worden de gevoelens zelf beangstigend of veroorzaken schaamte
Je pijnplekken begrijpen is de eerste stap. En er woorden aan geven in het contact met je partner is ook behulpzaam. In ieder geval is het belangrijk om er meer bewustzijn op te krijgen. Dat is cruciaal voor het stoppen van de Duivelse Dialogen. Dat je herkent dat in je heftige emotionele reactie naar je lief, er oud zeer van vroeger mee loopt.
Martine geeft zichzelf steeds vaker een schouderklopje als ze de oude pijn herkent. En ze blikt dan in zichzelf terug naar dat kleine meisje van toen. Wat ze toen voelde, wat haar behoefte was. Geeft daar woorden aan naar haar lief in het hier & nu. Over haar hulpeloosheid. De angst voor verlaten te worden. En dat dat de gevoelens zijn van het meisje van toen. En dan, wonderwaar, kan Herman haar horen.
Martine reikt dan uit naar Herman met: ‘Als ik me zo voel, wil je me dan helpen door in contact te blijven en naar me te luisteren?’
Ook Herman is zijn stille binnenwereld van de hooizolder meer aan het ondertitelen. Beiden maken de beweging eerst naar binnen bij zichzelf. Net zoals dat zuurstofmaskertje bij het crashen van een vliegtuig: ‘Eerst bij jezelf het masker opzetten, dan voor anderen zorgen.”
Wil jij die Duivelse Dialoog in jullie relatie stoppen? Dat negatieve patroon doorbreken? Durf jij naar je eigen pijnplekken te bewegen en die te benoemen in jullie relatie? Dat is het begin van herstel van emotionele verbinding. Als dat gebeurt worden er in mijn praktijk ’tranen van nabijheid’ gevloeid. De partners kunnen zich dan zo gezien en gehoord voelen door elkaar. Ik zit er dan bij en voel de emotionele verbinding in de kamer. En dan denk ik: ‘wat heb ik toch het mooiste werk van de wereld!’
Hartelijke groet,
P.S. Het beeld is van Pieter Obels, ‘vervlogen herinneringen’
