Zo fijn om stellen na de zomer weer te zien waar het in de vakantie goed mee is gegaan. Zo ook dit stel van eind 50 begin 60. Martin en Janneke zaten voor de vakantie best wel aan de grond, ondanks de liefde die ze voor elkaar voelen was het zwaar weer in de relatie. Ze begrijpen de dynamiek in hun relatie en ze willen heel graag met elkaar verder, ook begrepen ze wat er dan nodig was. ‘Wat maakt dat het deze zomer zo goed is gegaan?’ vraag ik dan.
Martin geeft aan: ‘Harmonie, het ging vanzelf, op één klein incident na wat niet door escaleerde. Janneke bleef heel rustig, waardoor ik ook weer kon terugkomen in mijn volwassen plek. Janneke zegt met nuchtere stem: ‘wij stellen nu aan elkaar de vraag ‘moeten we niet nog even ‘Cecilen’ vanavond, net zoals ‘Sonja Bakkeren’ (ja, die van dat dieet van een paar jaar terug).’ Ik kreeg er een kleur van en we schoten alledrie vol in de lach.
Cecilen
‘Wat is dat ‘Cecilen’ dan?’ vroeg ik hen met een zekere schroom. ‘Cecilen is’ begon zij, ‘dat we stil staan bij wat mij en Martin raakt, dat we daar het over hebben. En deze afgelopen weken liep het gewoon, het was lichter, ik werd niet vol geraakt. Ik heb mijn ‘kleine meisje’ sneller in de gaten, ik schiet niet meer uit mijn raampje’.
Window of Tolerance
Het raampje waar ze op doelt is het ‘window of tolerance’. In de illustratie kan je dat raampje tussen de horizontale lijnen zien, waarbinnen je vanuit je volwassen plek je emoties in beheer kan leren nemen. Die psycho-educatie over die oude overlevingsreactie van het kleine meisje of jongetje in ons is altijd een belangrijk onderdeel van de relatietherapie. Die informatie over de werking van het stress-systeem, dat window of tolerance, is heel beeldend en stellen krijgen daarmee inzicht waarom ze in spannende situaties in de relatie reageren als het kind van toen. Het kleine meisje of jongetje dat afhankelijk was van de ouders en bij spannende momenten gedrag liet zien van vechten, vluchten, verlammen of verstijven. Dat gedrag herhalen we in de liefdesrelatie als er gedoe is en laat zich zien in een emotie zoals Te Boos, Te Bang of Te Verdrietig’. Die emoties zijn zoals het woord ‘TE’ al aangeeft TE groot, niet in verhouding tot de situatie in het hier & nu. Die oude overlevingsreactie van vechten, vluchten, verlammen of verstijven is echter niet altijd zo effectief in het hier & nu dan dat het toen als kind was.
Kleine mannetje
Hij vult aan met: ‘ik had iedere keer in de gaten als mijn ‘kleine mannetje’ aan het stuur kwam, en die kon ik dan altijd temperen, weer terugfluiten. Het gevoel van vroeger uit mijn kindertijd dat ‘ik er niet toe doe’ kon ik relativeren, die oude rode knop herkende ik en daardoor ging dat kleine mannetje niet met mij aan de haal. Ik had het gevoel dat ‘ik de baas ben, ik, de volwassen man van nu, en niet dat kleine mannetje van toen die hard moest werken om te overleven. Ik kan steeds beter onderscheid maken tussen dat kleine mannetje en die volwassen man die ik nu ben. Janneke:’ja het stroomde gewoon en als Martin dan aangeeft ‘moeten we niet even Cecilen’ dan voel ik me al gezien, bekrachtigd, dat ik niet alleen verantwoordelijk ben voor hoe het tussen ons is. We hebben beiden een rol in het voorkomen van escalaties tussen ons. Ik net zo hard als Martin’. ‘Ja’ zegt Martin: ‘dat incident van vorige week in de avond om 22.30 uur, die konden we parkeren en de volgende dag op terugkomen. We wisten allebei dat de time-out nodig was. Het voelt alsof ik nu als volwassen man net een paar passen voor mijn kleine mannetje loop en kan ingrijpen als het kleine mannetje het stuur wil overnemen. Het voelt zoals het geluid op de TV dat net even achterloopt op de ondertiteling. Dat ik als volwassen man beter ‘in mijn raampje’ kan blijven’.
Zelfinzicht
Bij zoveel zelfinzicht val ik als relatietherapeut stil en zie hoe hard hij en zij gewerkt hebben om zichzelf beter te leren kennen. En dat in het bijzijn van je partner, waardoor die partner ook begrijpt langs welke pijn van dat kleine mannetje of meisje je langs bent gegaan.
Gezamenlijke taal
In de relatietherapie help ik stellen op weg om die eigen binnenwereld beter te begrijpen. Te onderzoeken wat je zo raakt in het contact met je partner. Om vervolgens de vragen te stellen waar je dat zo kent vanuit je geschiedenis. Niet altijd makkelijke vragen, je hebt langs je oude pijn te gaan. Maar als je dat met elkaar aan kan gaan, en vooral durft, dan is het meer dan de moeite waard. Je krijgt tools in handen om jezelf kenbaar te maken, je behoeftes uit te spreken. Eigenlijk gaat er een wereld van mogelijkheden voor je open. Je ontwikkelt een gezamenlijke taal, waardoor je weer met compassie naar je partner kan luisteren en de emotionele verbinding versterkt wordt.
Wil jij ook die taal met je partner leren spreken? Voel je welkom en stuur een mailtje naar [email protected] en geef daarin aan wat jullie vraag is.
Hartelijke groet,
Ambassadeur Liefdevolle Relatie
Het Familiehuis
PS: in werkelijkheid heten Martin en Janneke anders
